شاخص CPI چیست و تاثیر شاخص قیمت مصرف کننده بر بازارها

شاخص CPI یا Customer Price Index، یک شاخص اقتصادی مهم است که نشان دهنده میانگین تغییر قیمت های پرداخت شده توسط مصرف کنندگان برای سبدی از کالاها و خدمات در طول زمان است. به عنوان معیاری برای سنجش تورم، شاخص شاخص قیمت مصرف کننده یا همان CPI نه تنها بر سیاست های پولی و تصمیمات اقتصادی تأثیر می گذارد، بلکه نقش مهمی در بازار فارکس و قیمت دلار، طلا و حتی ارزهای دیجیتال دارد.

 مبحث شماره 9 از بخش تحلیل فاندامنتال مجموعه کامل آموزش فارکس

در این مقاله به بررسی مفهوم شاخص CPI، تاثیر آن در معاملات فارکس و دیگر بحث های مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

شاخص CPI چیست ؟

شاخص CPI یک شاخص اقتصادی مهم است که برای اندازه گیری میانگین تغییرات قیمت های پرداخت شده توسط مصرف کنندگان شهری برای سبدی از کالاها و خدمات در طول یک دوره مشخص استفاده می شود. شاخص CPI که طیف متنوعی از اقلام مانند غذا، مسکن، پوشاک، هزینه‌های حمل و نقل و مراقبت‌های بهداشتی را در بر می گیرد، منعکس کننده روندهای تورمی یا تورم کلی در یک اقتصاد است.

دولت‌ها، سیاست‌گذاران، اقتصاددانان و معامله‌گران به‌دقت داده‌های CPI را رصد می‌کنند تا تغییرات هزینه‌های زندگی را که توسط مصرف‌کننده عادی تجربه می‌شود، بسنجند. با ردیابی تغییرات در CPI می توان تصمیمات آگاهانه ای در مورد سیاست های پولی، برنامه های رفاه اجتماعی و ثبات اقتصادی یک کشور گرفت.

محاسبه شاخص CPI

شاخص قیمت مصرف کننده، از طریق یک فرآیند سیستماتیک محاسبه می شود که شامل جمع آوری داده های قیمت برای یک سبد از پیش تعیین شده از کالاها و خدمات و مقایسه آن با دوره پایه مرجع است. شاخص به دست آمده میزان نسبی تغییرات قیمت را ارائه می دهد و به ارزیابی قدرت خرید یک ارز کمک می کند. فرمول محاسبه شاخص CPI به اینصورت است:

افزایش شاخص CPI نشان‌دهنده افزایش تورم است که بیان می‌کند یک مصرف‌کننده معمولی برای حفظ استاندارد زندگی معمول خود به پول بیشتری نسبت به قبل نیاز دارد. برعکس، کاهش شاخص CPI حاکی از کاهش تورم است که به این معنی است که هزینه زندگی در حال کاهش است. این شاخص برای سیاستگذاران برای ایجاد تعدیل نرخ بهره، دستمزدها و برنامه های اجتماعی و کمک به مدیریت موثر ثبات و رفاه اقتصادی، مورد استفاده است.

شاخص CPI در کشورهای مختلف

انتشار شاخص CPI معمولاً هر ماه اتفاق می‌افتد، اما در برخی کشورها، مانند نیوزلند و استرالیا، هر سه ماه یکبار آن را منتشر می کنند. برخی کشورها مانند آلمان نیز نتایج سالانه ارائه می دهند. اداره آمار کار ایالات متحده امریکا از سال 1913 به طور ماهانه CPI را گزارش کرده است.

جدول زیر لیستی از اقتصادهای بزرگ و اطلاعات مربوط به زمان انتشار شاخص CPI آنها را نشان می دهد.

کشور	سازمان انتشار دهنده	زمان انتشار
استرالیا	Australian Bureau of Statistics	هر 3 ماه (فصلی)
کانادا	Statistics Canada	ماهانه
چین	National Bureau of Statistics of China	ماهانه
اتحادیه اروپا	European Central Bank	ماهی 2 بار
آلمان	Federal Statistical Office of Germany	ماهانه / سالانه
ایتالیا	Istat	ماهانه
هند	Ministry for Statistics and Programme Implementation	ماهانه
ژاپن	Statistics Japan	ماهانه
بریتانیا	Monetary Policy Committee	ماهانه
آمریکا	US Bureau of Labor Statistics	ماهانه

جدول شاخص CPI امریکا در سال 2024

تاریخ انتشار	ساعت انتشار	واقعی	پیش بینی
11 ژانویه 2024	16:00 بوقت ایران	3.4%	3.2%
13 فوریه 2024	16:00 بوقت ایران	3.1%	2.9%
12 مارس 2024	16:00 بوقت ایران	3.2%	3.1%
10 آوریل 2024	16:00 بوقت ایران	3.5%	3.4%
15 می 2024	16:00 بوقت ایران	3.4%	3.4%
12 ژوئن 2024	16:00 بوقت ایران	3.3%	3.4%
14 ژوئیه 2024	16:00 بوقت ایران	3.0	3.0%
11 آگوست 2024	16:00 بوقت ایران	2.9%	3%
11 سپتامبر 2024	16:00 بوقت ایران	2.5%	2.5%
10 اکتبر 2024	16:00 بوقت ایران	2.4%	2.3%
13 نوامبر 2024	17:00 بوقت ایران	2.6%	2.6%

برای دستیابی به اخبار شاخص CPI بصورت لحظه‌ای تقویم اقتصادی فارکس ما را ملاحظه نمایید.

انواع شاخص CPI در امریکا

اداره آمار کار امریکا (BLS) هر ماه دو شاخص اولیه را منتشر می کند. به نقل از Investopedia، اولین مورد، شاخص قیمت مصرف کننده برای همه مصرف کنندگان شهری (CPI-U) است که 93 درصد از جمعیت ایالات متحده را به استثنای کسانی که در مناطق دور افتاده روستایی هستند، نشان می دهد. این شاخص شامل هزینه های افراد در خانوارهای کشاورزی، مؤسسات یا پایگاه های نظامی نمی شود. CPI-U مبنای شاخص CPI است که به طور گسترده در بازارهای مالی گزارش شده است.

دومین شاخص، شاخص قیمت مصرف کننده برای حقوق بگیران شهری و کارگران دفتری (CPI-W) است. این شاخص 29 درصد از جمعیت ایالات متحده را پوشش می دهد، به ویژه آنهایی که در خانواده هایی زندگی می کنند که درآمد آنها عمدتاً از مشاغل اداری یا دستمزد ساعتی است.

CPI-W برای تعدیل پرداخت‌های تامین اجتماعی، همراه با سایر مزایا و مستمری‌های فدرال، برای منعکس کردن تغییرات در هزینه زندگی استفاده می‌شود. علاوه بر این، براکت‌های مالیات بر درآمد فدرال را تنظیم می‌کند تا از فشار دادن مالیات‌دهندگان به نرخ‌های نهایی مالیاتی بالاتر صرفاً به دلیل تورم جلوگیری کند.

اهمیت شاخص CPI

درک داده های CPI برای معامله گران بازار های مالی از جمله بازار فارکس مهم است زیرا معیاری قوی برای سنجش تورم است که به نوبه خود تأثیر قابل توجهی بر سیاست پولی بانک های مرکزی دارد. شاخص CPI یکی از معیارهای فدرال رزرو ایالت متحده در کنار شاخص PCE برای تصمیم گیری در مورد سیاست های پولی امریکا است.

شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) می تواند به طور قابل توجهی بر بازارهای مالی به طرق مختلف تأثیر بگذارد و بر احساسات سرمایه گذاران، سیاست های بانک مرکزی و پویایی کلی بازار تأثیر بگذارد. در اینجا چند نکته در مورد شاخص CPI وجود دارد که می توانند بر بازارها تأثیر بگذارد:

نرخ بهره و سیاست پولی: بانک های مرکزی اغلب از داده های CPI برای سنجش سطح تورم در اقتصاد استفاده می کنند. اگر CPI نشان دهنده افزایش تورم باشد، بانک های مرکزی ممکن است با افزایش نرخ بهره برای کاهش فعالیت های اقتصادی و جلوگیری از تورم بیش از حد واکنش نشان دهند. نرخ‌های بهره بالاتر می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های استقراض شود و بر هزینه‌های مصرف‌کننده و سرمایه‌گذاری‌های تجاری تأثیر بگذارد.

بازار فارکس: در بازار فارکس، ارزها به نرخ تورم حساس هستند. اگر شاخص CPI یک کشور تورم بالاتری را در مقایسه با سایر کشورها نشان دهد، ممکن است با کاهش قدرت خرید، ارزش پول آن کاهش یابد.

طلا: شاخص CPI می تواند بر قیمت طلا تأثیر بگذارد. به عنوان شاخص تورم، بر ادراک سرمایه گذاران از هزینه نگهداری طلا تأثیر می گذارد. در زمان افزایش تورم، سرمایه‌گذاران ممکن است به بازار کالاها به عنوان پوشش ریسک روی آورند که منجر به افزایش تقاضا و قیمت‌های بالاتر برای کالاهایی مانند طلا، نقره و سایر دارایی‌های حساس به تورم شود.

بازارهای سهام: بازارهای سهام می توانند تحت تأثیر داده های CPI قرار بگیرند، به ویژه از نظر اینکه چگونه تورم ممکن است بر درآمد شرکت ها تأثیر بگذارد. تورم بالا می تواند ارزش واقعی سود را از بین ببرد و بر ارزش گذاری شرکت ها تأثیر بگذارد. علاوه بر این، تغییرات در نرخ های بهره ناشی از CPI می تواند بر جذابیت سهام در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری مانند اوراق قرضه تأثیر بگذارد.

احساسات مصرف کننده و کسب و کار: داده های شاخص CPI می توانند بر اعتماد مصرف کننده و کسب و کار تأثیر بگذارند. اگر تورم متوسط و باثبات باشد، می تواند به یک فضای مثبت اقتصادی کمک کند. با این حال، افزایش سریع تورم ممکن است منجر به نگرانی در مورد قدرت خرید آینده شود که بر هزینه های مصرف کننده و تصمیمات سرمایه گذاری تجاری تأثیر می گذارد.

تاثیر شاخص CPI در فارکس

تاثیر شاخص CPI در بازار فارکس بسیار زیاد است به خصوص اگر گزارش واقعی با پیش بینی‌ها اختلاف محسوسی داشته باشد. معامله‌گران در بازار فارکس اغلب پیش از انتشار خود را برای سناریوهای متفاوت آماده می‌کنند.

گاهی ممکن است بستن موقعیت باز قبل از انتشار شاخص CPI مفید باشد. همچنین معامله گران ممکن است قبل از وارد شدن به معامله احتمالی، چند دقیقه پس از انتشار منتظر بمانند، زیرا اسپردهای بازار فارکس می تواند به طور قابل توجهی قبل و بعد از گزارش افزایش یابد.

یکی از راه‌هایی که می‌توان اثرات داده‌های CPI را تفسیر کرد، تمرکز بر شاخص دلار آمریکا است. نمودار این شاخص برای 2018/19 در زیر آمده است. اگر CPI به دور از انتظارات منتشر شود، ممکن است که دلیلی باشد که شاخص را به بالاترین حد خود برساند یا به سمت سطح مقاومت بازگرداند.

از آنجایی که این شاخص ارزش دلار آمریکا را نسبت به سبدی متشکل از شش ارز اصلی جهان اندازه گیری می کند، با مشاهده آن می‌توانیم تفسیر کاملی از نتیجه رویدادها دریافت کنیم.

همانطور که در مثال بالا مشاهده می شود، با افزایش تورم در نیمه اول سال 2018، شاخص دلار آمریکا نیز بر همین اساس افزایش یافت. اما با کاهش نرخ تورم ایالات متحده در ماه‌های بعد و با از دست دادن هدف 2 درصدی، اتفاقات دیگری در بازار رخ میدهد.

چارت زیر نمایی از تغییرات میزان شاخص CPI ایالات متحده امریکا از سال 2000 به نمایش درآمده است. همانطور که مشاهده می کنید در ماه ژوئن سال 2022 به بالاترین حد خود در 23 سال اخیر رسیده است. دلیل این افزایش CPI کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو امریکا برای حمایت از کسب و کارها و گرم نگه داشتن بازار در بحبوحه همه گیری کووید-19 بود که منجر به افزایش شدید تورم در ایالات متحده شد.

بخوانید: ۵ محرک اصلی بازار فارکس؛ از نرخ بهره تا آپشن ها

پس از انتشار و تجزیه و تحلیل شاخص CPI، معامله‌گران باید به دنبال این باشند که آیا قیمت بازار در حال حرکت به سمت نواحی مهم تکنیکال است یا در حال بازگشت از آنهاست. این به معامله‌گران کمک می‌کند تا قدرت کوتاه‌مدت روند و یا قدرت سطوح حمایت یا مقاومت تکنیکال را بهتر درک کنند و به آنها کمک می‌کند تا تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرند.

این مطلب آموزش بخشی از سری آموزش های رایگان آموزش فارکس است.
مبحث شماره 9 از بخش تحلیل فاندامنتال مجموعه کامل آموزش فارکس
مبحث قبلی: GDP چیست؟ چگونه تولید ناخالص داخلی بر فارکس تاثیر میگذارد؟
مبحث بعدی: شاخص NFP چیست و چگونه بر بازار فارکس تاثیر می گذارد