شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) یک معیار اقتصادی محوری است که به عنوان فشارسنج برای ارزیابی تغییرات در سطح کلی قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد خاص عمل می کند. شاخص CPI که به طور گسترده توسط اقتصاددانان، سیاست گذاران و تحلیلگران مالی مورد استفاده قرار می گیرد، اطلاعات ارزشمندی را در مورد تغییرات تورم ارائه می دهد.
این شاخص با دقت زیادی طراحی شده است تا الگوهای هزینه مصرف کننده متوسط را منعکس کند و مجموعه متنوعی از کالاها و خدمات ضروری را در بر می گیرد. در نتیجه، شاخص قیمت مصرف کننده، نقش اساسی در هدایت تصمیمات اقتصادی، تأثیرگذاری بر تعدیل سیاست ها و ارائه درک جامعی از نوسانات هزینه زندگی که توسط جمعیت عمومی تجربه می شود، ایفا می کند. در اصل، CPI به عنوان یک ابزار حیاتی برای نظارت بر سلامت اقتصادی و اطلاع رسانی استراتژی ها برای حفظ ثبات و تقویت رشد پایدار عمل می کند.
شاخص CPI چیست ؟
شاخص CPI یا Customer Price Index، یک شاخص اقتصادی مهم است که برای اندازه گیری میانگین تغییر در طول زمان در قیمت های پرداخت شده توسط مصرف کنندگان شهری برای سبدی از کالاها و خدمات استفاده می شود. شاخص CPI که طیف متنوعی از اقلام مانند غذا، مسکن، پوشاک، حمل و نقل و مراقبت های بهداشتی را در بر می گیرد، منعکس کننده روندهای تورمی یا تورم کلی در یک اقتصاد است.
دولت‌ها، سیاستگذاران و اقتصاددانان به‌دقت داده‌های CPI را رصد میکنند تا تغییرات هزینه‌های زندگی را که توسط مصرف‌کننده عادی تجربه می‌شود، بسنجند. با ردیابی تغییرات در CPI، مقامات می توانند تصمیمات آگاهانه ای در مورد سیاست های پولی، برنامه های رفاه اجتماعی و ثبات اقتصادی بگیرند.
شاخص قیمت مصرف کننده، از طریق یک فرآیند سیستماتیک محاسبه می شود که شامل جمع آوری داده های قیمت برای یک سبد از پیش تعیین شده از کالاها و خدمات و مقایسه آن با دوره پایه مرجع است. شاخص به دست آمده اندازه گیری نسبی تغییرات قیمت را ارائه می دهد و به ارزیابی قدرت خرید یک ارز کمک می کند.
افزایش CPI نشان‌دهنده افزایش تورم است که نشان میدهد مصرف‌کننده معمولی برای حفظ همان استاندارد زندگی به پول بیشتری نیاز دارد. برعکس، کاهش CPI حاکی از کاهش تورم است که به این معنی است که هزینه زندگی در حال کاهش است. این شاخص برای سیاستگذاران برای ایجاد تعدیل نرخ بهره، دستمزدها و برنامه های اجتماعی و کمک به مدیریت موثر ثبات و رفاه اقتصادی، اساسی است.
تاریخ انتشار شاخص CPI
تاریخ انتشار شاخص CPI معمولاً هر ماه اتفاق می‌افتد، اما در برخی کشورها، مانند نیوزلند و استرالیا، هر سه ماه یکبار آن را منتشر می کنند. برخی کشورها مانند آلمان نیز نتایج سالانه ارائه می دهند. اداره آمار کار ایالات متحده امریکا از سال 1913 به طور ماهانه CPI را گزارش کرده است.
جدول زیر لیستی از اقتصادهای بزرگ و اطلاعات مربوط به زمان انتشار شاخص CPI آنها را نشان می دهد.
| کشور | سازمان انتشار دهنده | زمان انتشار |
|---|---|---|
| استرالیا | Australian Bureau of Statistics | هر 3 ماه (فصلی) |
| کانادا | Statistics Canada | ماهانه |
| چین | National Bureau of Statistics of China | ماهانه |
| اتحادیه اروپا | European Central Bank | ماهی 2 بار |
| آلمان | Federal Statistical Office of Germany | ماهانه / سالانه |
| ایتالیا | Istat | ماهانه |
| هند | Ministry for Statistics and Programme Implementation | ماهانه |
| ژاپن | Statistics Japan | ماهانه |
| بریتانیا | Monetary Policy Committee | ماهانه |
| آمریکا | US Bureau of Labor Statistics | ماهانه |
چرا معامله گران باید شاخص CPI را دنبال کنند
درک داده های CPI برای معامله گران بازار های مالی از جمله بازار فارکس مهم است زیرا معیاری قوی برای سنجش تورم است که به نوبه خود تأثیر قابل توجهی بر سیاست پولی بانک های مرکزی دارد. شاخص CPI یکی از معیارهای فدرال رزرو ایالت متحده در کنار شاخص PCE برای تصمیم گیری در مورد سیاست های پولی امریکا است. به همین دلیل است که تمام معامله گران در تقویم اقتصادی فارکس این شاخص را بصورت ویژه ای دنبال میکنند.
شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) می تواند به طور قابل توجهی بر بازارهای مالی به طرق مختلف تأثیر بگذارد و بر احساسات سرمایه گذاران، سیاست های بانک مرکزی و پویایی کلی بازار تأثیر بگذارد. در اینجا چند نکته در مورد شاخص CPI وجود دارد که می توانند بر بازارها تأثیر بگذارد:
نرخ بهره و سیاست پولی: بانک های مرکزی اغلب از داده های CPI برای سنجش سطح تورم در اقتصاد استفاده می کنند. اگر CPI نشان دهنده افزایش تورم باشد، بانک های مرکزی ممکن است با افزایش نرخ بهره برای کاهش فعالیت های اقتصادی و جلوگیری از تورم بیش از حد واکنش نشان دهند. نرخ‌های بهره بالاتر می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های استقراض شود و بر هزینه‌های مصرف‌کننده و سرمایه‌گذاری‌های تجاری تأثیر بگذارد. در نتیجه، بازارهای مالی، به ویژه اوراق قرضه و سهام، ممکن است در واکنش به تغییرات نرخ بهره، نوساناتی را تجربه کنند.
ارزش ارز: در بازار فارکس، ارزش ارز به نرخ تورم حساس است. اگر CPI یک کشور تورم بالاتری را در مقایسه با سایر کشورها نشان دهد، ممکن است با کاهش قدرت خرید، ارزش پول آن کاهش یابد. معامله گران فارکس به دقت داده های CPI را رصد می کنند تا تغییرات احتمالی در ارزش ارز را پیش بینی کنند و استراتژی های معاملاتی خود را بر این اساس تنظیم کنند.
بازارهای سهام: بازارهای سهام می توانند تحت تأثیر داده های CPI قرار بگیرند، به ویژه از نظر اینکه چگونه تورم ممکن است بر درآمد شرکت ها تأثیر بگذارد. تورم بالا می تواند ارزش واقعی سود را از بین ببرد و بر ارزش گذاری شرکت ها تأثیر بگذارد. علاوه بر این، تغییرات در نرخ های بهره ناشی از CPI می تواند بر جذابیت سهام در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری مانند اوراق قرضه تأثیر بگذارد.
کالاها: شاخص CPI می تواند بر قیمت کالاها تأثیر بگذارد. به عنوان یک شاخص تورم، بر ادراک سرمایه گذاران از بازده واقعی کالاها تأثیر می گذارد. در زمان افزایش تورم، سرمایه‌گذاران ممکن است به کالاها به عنوان پوشش ریسک روی آورند که منجر به افزایش تقاضا و قیمت‌های بالاتر برای کالاهایی مانند طلا، نقره و سایر دارایی‌های حساس به تورم شود.
احساسات مصرف کننده و کسب و کار: داده های شاخص CPI می توانند بر اعتماد مصرف کننده و کسب و کار تأثیر بگذارند. اگر تورم متوسط و باثبات باشد، می تواند به یک فضای مثبت اقتصادی کمک کند. با این حال، افزایش سریع تورم ممکن است منجر به نگرانی در مورد قدرت خرید آینده شود که بر هزینه های مصرف کننده و تصمیمات سرمایه گذاری تجاری تأثیر می گذارد. تغییرات در احساسات می تواند به نوبه خود بر بازار سهام و اوراق قرضه تأثیر بگذارد.
در معامله فارکس با استفاده از CPI چه مواردی را باید در نظر گرفت
هنگام استفاده از داده های CPI برای بررسی تأثیرگذاری بر تصمیمات معاملات فارکس، معامله گران باید انتظارات بازار درباره تورم را ارزیابی کنند. همچنین باید دریابند که در صورت برآورده شدن این انتظارات یا از بین رفتن آنها چه اتفاقاتی ممکن است برای یک ارز رخ دهد.
گاهی ممکن است اجتناب از داشتن یک موقعیت باز قبل از انتشار CPI مفید باشد. معامله گران ممکن است قبل از وارد شدن به معامله احتمالی، چند دقیقه پس از انتشار منتظر بمانند، زیرا اسپردهای فارکس می تواند به طور قابل توجهی قبل و بعد از گزارش افزایش یابد.
نمودار زیر نرخ تورم ماهانه ایالات متحده بر مبنای شاخص CPI را نشان می دهد. در آخرین ماه، انتظارات تورم در مقایسه با آمار سال گذشته 1.6 درصد تعیین شده است. اگر CPI بالاتر یا کمتر از حد انتظار منتشر شود، این رویداد خبری توانایی تأثیرگذاری بر بازار را دارد.
منبع: TradingEconomics.com. اداره آمار کار ایالات متحده
یکی از راه‌هایی که می‌توان اثرات داده‌های CPI را تفسیر کرد، تمرکز بر شاخص دلار آمریکا است. نمودار این شاخص برای 2018/19 در زیر آمده است. اگر CPI به دور از انتظارات منتشر شود، ممکن است که دلیلی باشد که شاخص را به بالاترین حد خود برساند یا به سمت سطح مقاومت بازگرداند.
از آنجایی که این شاخص ارزش دلار آمریکا را نسبت به سبدی متشکل از شش ارز اصلی جهان اندازه گیری می کند، با مشاهده آن می‌توانیم تفسیر کاملی از نتیجه رویدادها دریافت کنیم.
همانطور که در مثال بالا مشاهده می شود، با افزایش تورم در نیمه اول سال 2018، شاخص دلار آمریکا نیز بر همین اساس افزایش یافت. اما با کاهش نرخ تورم ایالات متحده در ماه‌های بعد و با از دست دادن هدف 2 درصدی، اتفاقات دیگری در بازار رخ میدهد.
چارت زیر نمایی از تغییرات میزان شاخص CPI ایالات متحده امریکا از سال 2000 به نمایش درآمده است. همانطور که مشاهده می کنید در ماه ژوئن سال 2022 به بالاترین حد خود در 23 سال اخیر رسیده است. دلیل این افزایش CPI کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو امریکا برای حمایت از کسب و کارها و گرم نگه داشتن بازار در بحبوحه همه گیری کووید-19 بود که منجر به افزایش شدید تورم در ایالات متحده شد.
بخوانید: ۵ محرک اصلی بازار فارکس؛ از نرخ بهره تا آپشن ها
پس از انتشار و تجزیه و تحلیل داده‌های CPI، معامله‌گران باید به دنبال این باشند که آیا قیمت بازار در حال حرکت به سمت نواحی مهم تکنیکال است یا در حال بازگشت از آنهاست. این به معامله‌گران کمک می‌کند تا قدرت کوتاه‌مدت روند و/یا قدرت سطوح حمایت یا مقاومت تکنیکال را بهتر درک کنند و به آنها کمک می‌کند تا تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرند.
شاخص CPI چیست – اهمیت و تاثیر شاخص قیمت مصرف کننده
