خلاصه نظر کارشناس:
- روبل از ابتدای سال میلادی ۴۵٪ در برابر دلار تقویت شده و به یکی از قوی‌ترین ارزهای جهان تبدیل شده است.
- صادرات انرژی با دلار، درآمد کمتری برای بودجه روسیه تولید می‌کند.
- رئیس بانک مرکزی روسیه: قدرت روبل نشانه سلامت اقتصادی و سیاست پولی سخت‌گیرانه است.
- نرخ بهره سپرده‌های روبلی به بالای ۲۰٪ رسیده و جذابیت سرمایه‌گذاری روی روبل را افزایش داده است.
- دولت و صادرکنندگان خواهان تضعیف روبل برای افزایش درآمد هستند؛ نرخ فعلی پایین‌تر از نرخ پیش‌بینی‌شده در بودجه ۲۰۲۵ است.
- تجارت روبل-یوان جایگزین دلار شده؛ ۹۵٪ تجارت با چین با روبل و یوان انجام می‌شود.
- بانک مرکزی ممکن است نرخ بهره را کاهش دهد؛ کاهش نرخ‌ها می‌تواند باعث افت تدریجی روبل شود.
- مهلت ۵۰روزه ترامپ برای پیشرفت صلح در اوکراین تا سپتامبر به پایان می‌رسد؛ احتمال تحریم‌های جدید آمریکا وجود دارد.
صعود روبل در مقابل دلار و دلایل آن
روبل روسیه از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون حدود ۴۵٪ در برابر دلار آمریکا تقویت شده است و به یکی از بهترین ارزهای عملکردی جهان تبدیل شده، اما این جهش قیمتی با چالش‌هایی جدی برای اقتصاد روسیه همراه شده که تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد.
قدرت‌یافتن روبل باعث می‌شود که درآمدهای ارزی حاصل از صادرات انرژی، هنگام تبدیل به روبل، کمتر شود؛ موضوعی که بودجه دولت را تحت فشار قرار می‌دهد. در عین حال، صادرکنندگان روسی می‌گویند که قیمت محصولات آن‌ها در بازارهای جهانی افزایش یافته و رقابت‌پذیری آن‌ها را کاهش داده است.
الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه که قرار است جمعه آینده تصمیم جدید در خصوص نرخ بهره را اعلام کند، تاکید دارد که نرخ ارز تنها برای راضی‌کردن صادرکنندگان نیست. وی قدرت روبل را نتیجه مستقیم سیاست پولی سخت‌گیرانه برای مقابله با تورم بالا می‌داند.
عوامل صعود روبل
رشد روبل عمدتاً به سیاست‌های سخت‌گیرانه بانک مرکزی، نرخ بهره بالای سپرده‌ها (بیش از ۲۰٪) و کاهش واردات به دلیل هزینه بالای وام‌ها برمی‌گردد. همچنین، تضعیف شاخص دلار جهانی از آوریل (پس از اعلام تعرفه‌های جدید ترامپ) نیز در تقویت روبل نقش داشته است.
بانک مرکزی با فروش یوان – تنها ابزار مداخله خود – در مواقع لزوم از روبل حمایت کرده است. وقتی روبل در برابر یوان تقویت می‌شود، ارزش آن در برابر دلار نیز افزایش می‌یابد تا از آربیتراژ جلوگیری شود.
تجارت و نحوه تبادل روبل
پس از تحریم بورس مسکو در سال ۲۰۲۴، روبل دیگر در برابر دلار و یورو در بورس معامله نمی‌شود، بلکه به‌صورت خارج از بورس (OTC) معامله شده و بانک‌ها نرخ‌های خود را به بانک مرکزی گزارش می‌دهند. با این حال، روبل هنوز در برابر یوان در بورس مسکو معامله می‌شود و حجم معاملات جفت‌ارز روبل/یوان به رکورد ۳۳ تریلیون روبل در سال ۲۰۲۴ رسید.
روند جدید در تجارت خارجی
در حال حاضر، ۹۵٪ تجارت روسیه با چین با روبل و یوان انجام می‌شود. استفاده از دلار در حال کاهش است و اکثر شرکت‌ها تمرکز خود را به نرخ روبل/یوان معطوف کرده‌اند. دولت چین و هند نیز با دقت تحولات مربوط به حذف دلار در تجارت روسیه را دنبال می‌کنند.
نگرانی‌های دولتی از قدرت بیش از حد روبل
دولت روسیه روبل قوی را تهدیدی برای درآمدهای خود می‌داند. بودجه ۲۰۲۵ نرخ متوسط ۹۴.۳ روبل به ازای هر دلار را فرض گرفته، در حالی که نرخ فعلی حدود ۷۸ است. اگر نرخ همین‌طور باقی بماند، تحلیل‌گران ویتی‌بی پیش‌بینی می‌کنند که ۲.۴٪ از درآمد بودجه کاسته شود.
بسیاری از صادرکنندگان ترجیح می‌دهند نرخ ۱۰۰ روبل به ازای هر دلار داشته باشند. با این حال، ولادیمیر پوتین ماه‌هاست که به‌صورت عمومی درباره نرخ ارز اظهار نظر نکرده است.
نگرش مردم روسیه به روبل
رغم افزایش استفاده از یوان، دلار امریکا همچنان معیار اصلی برای مردم باقی مانده است. با وجود کاهش مراکز تبدیل ارز، دلار و یورو به‌صورت نقدی در بانک‌های روسیه موجودند. اما به‌دلیل محدودیت‌های مسافرت و انتقال ارز بین‌المللی، تقاضای عمومی برای دلار کاهش یافته است.
آینده روبل
با وجود هشدارهای مکرر تحلیل‌گران مبنی بر بیش‌ارزش‌گذاری روبل، این ارز همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده است. انتظار می‌رود بانک مرکزی روسیه در نشست آتی خود نرخ بهره را کاهش دهد؛ اقدامی که می‌تواند باعث خروج سرمایه از سپرده‌های روبلی و تضعیف تدریجی ارز شود.
اما بزرگ‌ترین آزمون روبل ممکن است در ماه سپتامبر رخ دهد، زمانی که ضرب‌الاجل ۵۰ روزه اعلام‌شده از سوی ترامپ برای پیشرفت در روند صلح اوکراین به پایان می‌رسد. در صورت عدم پیشرفت، احتمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه خریداران نفت روسیه وجود دارد؛ عاملی که می‌تواند فشار مضاعفی بر روبل وارد کند.
منبعی نزدیک به بانک مرکزی به رویترز گفته است: پس از کاهش نرخ بهره در سال ۲۰۱۵ از ۱۷٪ به ۱۱٪، چند ماه طول کشید تا روبل به‌تدریج تضعیف شود و اکنون نیز انتظار مشابهی وجود دارد.
بروکرهای پیشنهادی
