اگر به تازگی وارد دنیای معامله در بازار فارکس شده‌اید، حتماً با واژه‌ای به نام پیپ (Pip) برخورد کرده‌اید. اما پیپ دقیقاً چیست و چه نقشی در معاملات ارزی دارد؟ چرا همه معامله‌گران حرفه‌ای به جای تومان یا دلار، از مفهومی به نام پیپ برای اندازه‌گیری سود و زیان استفاده می‌کنند؟
در این مقاله به زبان ساده و کاملاً قابل فهم، مفهوم پیپ در فارکس را توضیح می‌دهیم، نحوه محاسبه آن را آموزش می‌دهیم و اهمیت آن در معاملات را بررسی می‌کنیم. اگر قصد دارید به یک معامله‌گر حرفه‌ای در فارکس تبدیل شوید، درک دقیق واژه پیپ، اولین قدم ضروری برای موفقیت شماست.
مبحث شماره 8 از بخش مقدماتی مجموعه کامل آموزش فارکس
پیپ چیست ؟
در بازار فارکس، واژه‌ی «پیپ» (Pip) مخفف عبارت “Price Interest Point” است و به کوچک‌ترین واحد تغییر قیمت در یک جفت‌ارز گفته می‌شود. به زبان ساده، پیپ نشان‌دهنده میزان نوسان قیمت در بازار است و برای محاسبه سود یا زیان در معاملات استفاده می‌شود.
اهمیت پیپ در معاملات فارکس
درک مفهوم پیپ برای هر معامله‌گری حیاتی است، زیرا:
- محاسبه سود و زیان بر اساس پیپ انجام می‌شود.
- بسیاری از استراتژی‌های معاملاتی بر مبنای تعداد پیپ طراحی می‌شوند.
- تعیین حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop Loss) با پیپ انجام می‌شود.
هر پیپ چند واحد است؟
برای بیشتر جفت‌ارزها (مثل EUR/USD)، یک پیپ معادل ۰٫۰۰۰۱ است. اما برای جفت‌ارزهایی که شامل ین ژاپن هستند (مانند USD/JPY)، یک پیپ برابر با ۰٫۰۱ می‌باشد.
مثال:
اگر قیمت EUR/USD از 1.1000 به 1.1005 تغییر کند، ۵ پیپ افزایش داشته‌ایم.
اگر قیمت USD/JPY از 130.00 به 130.10 برسد، ۱۰ پیپ رشد داشته است.
تماشای آموزش پیپ در فارکس
چرا پیپ تا این حد مهم است؟
درک دقیق از مفهوم پیپ، برای موفقیت در معاملات فارکس ضروری است. در ادامه چند دلیل اصلی اهمیت پیپ را بررسی می‌کنیم:
۱. محاسبه سود و زیان با پیپ انجام می‌شود
وقتی یک معامله باز می‌کنید، میزان سود یا ضرر شما بر اساس تعداد پیپ‌هایی که بازار حرکت کرده مشخص می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر قیمت EUR/USD بعد از ورود شما ۵۰ پیپ افزایش یابد، میزان سودتان بستگی به حجم معامله دارد (مثلاً ۵۰ دلار، ۵۰۰ دلار یا بیشتر).
۲. تعیین حد سود و ضرر با پیپ
برای کاهش ریسک در معاملات، معامله‌گران حرفه‌ای همیشه از حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit) استفاده می‌کنند. این سطوح معمولاً بر اساس تعداد پیپ مشخص می‌شوند؛ مثلاً ۳۰ پیپ حد ضرر یا ۶۰ پیپ حد سود.
۳. ابزار اصلی برای برنامه‌ریزی استراتژی معاملاتی
استراتژی‌های معاملاتی بر پایه محاسبه پیپ طراحی می‌شوند. مثلاً ممکن است یک معامله‌گر تصمیم بگیرد فقط زمانی وارد معامله شود که حداقل ۲۰ پیپ سود احتمالی در برابر ۱۰ پیپ ضرر وجود داشته باشد (نسبت ریسک به ریوارد ۱:۲).
۴. مقایسه بروکرها از نظر اسپرد و کمیسیون
یکی از معیارهای مهم در انتخاب بروکر، مقدار اسپرد (Spread) است که با پیپ اندازه‌گیری می‌شود. بروکری که اسپرد پایین‌تری ارائه می‌دهد، در بلندمدت می‌تواند هزینه‌های معاملاتی شما را کاهش دهد.
اگر به بازار فارکس علاقمند هستید به این مطلب نیز برای شما مفید است: آشنایی کامل با لوریج (Leverage) و مارجین (Margin) در بازار فارکس
مثال عددی از کاربرد پیپ در یک معامله واقعی
فرض کنید می‌خواهید روی جفت‌ارز EUR/USD معامله خرید (Buy) باز کنید.
اطلاعات اولیه:
- قیمت ورود: 1.1000
- حد سود (Take Profit): 1.1030 ← یعنی ۳۰ پیپ سود
- حد ضرر (Stop Loss): 1.0985 ← یعنی ۱۵ پیپ ضرر
- حجم معامله: ۰٫۱ لات (Mini Lot = 10,000 واحد)
مرحله ۱: محاسبه ارزش هر پیپ
در EUR/USD با حجم ۰٫۱ لات،
هر پیپ = ۱ دلار (تقریباً)
مرحله ۲: محاسبه سود و ضرر احتمالی
| وضعیت | تعداد پیپ | ارزش هر پیپ | سود/ضرر نهایی |
|---|---|---|---|
| اگر به حد سود برسد | ۳۰ پیپ | ۱ دلار | ۳۰ دلار سود |
| اگر به حد ضرر برسد | ۱۵ پیپ | ۱ دلار | ۱۵ دلار ضرر |
مرحله ۳: بررسی نسبت ریسک به ریوارد
شما در این معامله حداکثر ۱۵ دلار ریسک می‌کنید تا ۳۰ دلار سود به‌دست آورید.
نسبت سود به زیان: 1:2
این یعنی یک استراتژی منطقی با ریسک کنترل‌شده دارید.
نکته:
اگر سرمایه‌ی کلی شما مثلاً ۱۰۰۰ دلار باشد، این معامله فقط ۱.۵٪ از کل حسابتان را در معرض ریسک قرار می‌دهد (۱۵ دلار از ۱۰۰۰ دلار) که برای مدیریت سرمایه، عدد مناسبی‌ست.
نتیجه‌گیری از مثال
با درک مفهوم پیپ و استفاده از آن در تنظیم حد سود و ضرر و همچنین انتخاب حجم مناسب، می‌توانید ریسک خود را مدیریت کنید و معاملات حرفه‌ای‌تری انجام دهید. این دقیقاً همان چیزی است که معامله‌گران موفق روزانه انجام می‌دهند.
ماشین‌حساب آنلاین محاسبه پیپ و سود/ضرر
ماشین‌حساب سود/زیان فارکس (بر اساس پیپ)
ویژگی‌های این ماشین‌حساب:
- کاملاً فارسی و قابل استفاده برای کاربران ایرانی
- سادگی و سرعت در محاسبه
- امکان استفاده برای محاسبه سود و ضرر بر اساس پیپ
هر پیپ چند دلار است؟ | نحوه محاسبه ارزش پیپ
یکی از مهم‌ترین سؤالات معامله‌گران تازه‌وارد به فارکس این است که:
«هر پیپ چند دلار ارزش دارد؟»
پاسخ این سؤال بستگی به دو عامل کلیدی دارد:
- حجم معامله (Lot Size)
- نوع جفت‌ارز مورد معامله
در ادامه با توضیحات ساده و کاربردی، نحوه محاسبه ارزش پیپ را بررسی می‌کنیم.
۱. تأثیر حجم معامله در ارزش هر پیپ
در فارکس، سه نوع لات اصلی وجود دارد:
| نوع لات | حجم بر حسب واحد ارز پایه | ارزش هر پیپ در جفت‌هایی مثل EUR/USD |
|---|---|---|
| لات استاندارد (Standard Lot) | ۱۰۰,۰۰۰ واحد | ۱۰ دلار برای هر پیپ |
| مینی لات (Mini Lot) | ۱۰,۰۰۰ واحد | ۱ دلار برای هر پیپ |
| میکرو لات (Micro Lot) | ۱,۰۰۰ واحد | ۰٫۱۰ دلار برای هر پیپ |
یعنی اگر شما ۰٫۱ لات معامله کنید، هر ۱ پیپ برابر با ۱ دلار خواهد بود.
۲. تأثیر نوع جفت‌ارز
در اغلب جفت‌ارزهایی که به USD ختم می‌شوند (مثل EUR/USD، GBP/USD)، محاسبه ساده است و جدول بالا به‌درستی صدق می‌کند.
اما اگر ارز USD در ابتدا باشد، مانند USD/JPY، فرمول تغییر می‌کند و به نرخ تبادل و اندازه لات بستگی دارد. در چنین مواردی از ماشین‌حساب‌های پیپ یا نرم‌افزار معاملاتی استفاده می‌شود.
ارزش هر پیپ = (۱ پیپ به عدد) × حجم معامله × نرخ تبادل (در صورت نیاز)
برای جفت‌ارزهایی مثل EUR/USD، مقدار ۱ پیپ = 0.0001 و فرمول ساده‌تر می‌شود:
ارزش پیپ = (0.0001 × حجم معامله) ÷ نرخ جاری
مثال واقعی:
فرض کنید با حجم ۰٫۲ لات (۲۰,۰۰۰ واحد) روی EUR/USD معامله می‌کنید:
- هر پیپ = ۰٫۰۰۰۱
- ارزش هر پیپ = ۲۰,۰۰۰ × ۰٫۰۰۰۱ = ۲ دلار
اگر بازار ۱۵ پیپ به نفع شما حرکت کند:
- سود = ۱۵ × ۲ = ۳۰ دلار
تفاوت پیپ (Pip) و پیپت (Pipette) چیست؟
در بازار فارکس، بیشتر معامله‌گران با مفهوم “پیپ” آشنا هستند، اما ممکن است واژه‌ای مانند “پیپت” یا “Fractional Pip” نیز در برخی پلتفرم‌های معاملاتی به گوش‌تان خورده باشد.
در این بخش به زبان ساده توضیح می‌دهیم که تفاوت پیپ و پیپت چیست و چه کاربردی در معاملات دارد.
| ویژگی | پیپ (Pip) | پیپت (Pipette) |
|---|---|---|
| مقدار عددی | 0.0001 یا 0.01 | 0.00001 یا 0.001 |
| نمایش در متاتریدر | رقم چهارم/دوم | رقم پنجم/سوم |
| دقت | استاندارد | بسیار دقیق |
| نسبت | ۱ پیپ = ۱۰ پیپت | ۱ پیپت = ۰٫۱ پیپ |
پیپ چیست؟ (مرور سریع)
همان‌طور که در بخش‌های قبلی گفتیم:
- در جفت‌ارزهایی مانند EUR/USD، پیپ برابر است با ۰٫۰۰۰۱ واحد قیمت.
- در جفت‌ارزهای شامل ین ژاپن (مانند USD/JPY)، پیپ برابر است با ۰٫۰۱.
پیپت چیست؟
پیپت یا Pipette، یک‌دهم پیپ است.
به عبارت دیگر:
- ۱ پیپ = ۱۰ پیپت
برخی بروکرها و پلتفرم‌ها (مثل MetaTrader 5 یا cTrader) برای نمایش دقیق‌تر قیمت، از ۵ رقم اعشار (در جفت‌هایی مثل EUR/USD) یا ۳ رقم (در USD/JPY) استفاده می‌کنند.
مثلاً:
- قیمت EUR/USD =
1.10543- رقم چهارم (۴) = پیپ
- رقم پنجم (۳) = پیپت
بنابراین تغییر از 1.10543 به 1.10544 یعنی ۱ پیپت تغییر.
چرا پیپت مهم است؟
- دقت بالاتر در اجرای سفارشات
برای اسکالپرها و معامله‌گران کوتاه‌مدت، حتی کسری از یک پیپ مهم است. - اسپرد رقابتی‌تر
برخی بروکرها اسپردهای زیر ۱ پیپ ارائه می‌دهند (مثلاً ۰٫۳ پیپ) که فقط با استفاده از پیپت قابل نمایش است. - مدیریت ریسک دقیق‌تر
تعیین دقیق‌تر حد ضرر و سود با استفاده از پیپت می‌تواند در معاملات الگوریتمی و اتوماتیک مفید باشد.
سؤالات متداول
پیپ در فارکس یعنی چه؟
پیپ (Pip) مخفف “Percentage in Point” است و کوچک‌ترین واحد تغییر قیمت در جفت‌ارزها به‌شمار می‌رود. در اغلب جفت‌ها (مثل EUR/USD) برابر با ۰٫۰۰۰۱ و در جفت‌های شامل ین ژاپن (مثل USD/JPY) برابر با ۰٫۰۱ است.
چطور می‌توانم سود یا ضرر خود را بر اساس پیپ محاسبه کنم؟
از فرمول زیر استفاده کنید:
سود یا ضرر = تعداد پیپ × ارزش هر پیپ
مثلاً اگر ۲۰ پیپ سود گرفته‌اید با حجم ۰٫۱ لات:
۲۰ × ۱ دلار = ۲۰ دلار سود
تفاوت پیپ و پیپت چیست؟
پیپت یک‌دهم پیپ است.
اگر قیمت EUR/USD = 1.10543 باشد:
رقم چهارم = پیپ
رقم پنجم = پیپت
یعنی:
۱ پیپ = ۱۰ پیپت
چرا در بعضی معاملات، سود کمتر از ۱ دلار است؟
اگر با حجم کوچک‌تری مثل ۰٫۰۱ لات معامله کنید، ارزش هر پیپ فقط ۰٫۱۰ دلار است. بنابراین سود شما نیز به همان نسبت کمتر خواهد بود.
آیا اسپرد بروکرها هم با پیپ اندازه‌گیری می‌شود؟
بله، اسپرد (spread) که تفاوت بین قیمت خرید و فروش است، معمولاً بر حسب پیپ بیان می‌شود. برای مثال اگر اسپرد EUR/USD برابر با ۱٫۲ پیپ باشد، یعنی اختلاف قیمت خرید و فروش ۱٫۲ پیپ است.
بهترین ابزار برای محاسبه پیپ چیست؟
شما می‌توانید از ماشین‌حساب آنلاین پیپ استفاده کنید. همچنین پلتفرم‌هایی مثل MetaTrader یا TradingView به‌صورت خودکار میزان پیپ و سود/زیان را نمایش می‌دهند.
ما در همین صفحه یک ماشین‌حساب آنلاین ساده و فارسی برای محاسبه سود/ضرر بر اساس پیپ قرار داده‌ایم که می‌توانید استفاده کنید.
این مطلب آموزش بخشی از سری آموزش های رایگان آموزش فارکس است.
مبحث شماره 8 از بخش مقدماتی مجموعه کامل آموزش فارکس
مبحث قبلی: معنی لوریج و مارجین در فارکس
مبحث بعدی: تحلیل تکنیکال چیست؟ بررسی و تحلیل فنی بازارهای مالی
بروکرهای پیشنهادی
