چرا بانک های مرکزی به سمت خرید طلا روی آورده اند ؟

قیمت اونس جهانی طلا در سال ۲۰۲۵ وارد فاز جدیدی از رشد تاریخی شده است. در حالی که بسیاری از بازارهای مالی با نوسانات شدید، ریسکهای ژئوپلیتیک و بیثباتی سیاستهای پولی دستوپنجه نرم میکنند، طلا بار دیگر جایگاه خود را بهعنوان امنترین دارایی جهان تثبیت کرده است. گزارشها نشان میدهد قیمت طلا تنها طی کمتر از دو سال تقریباً دو برابر شده و حتی پیشبینیهایی از رسیدن آن به محدوده ۵۰۰۰ دلار نیز مطرح شده است.
رکوردشکنی قیمت اونس جهانی طلا
در هفته دوم اکتبر ۲۰۲۵، قیمت طلا با عبور از مرز ۴۰۰۰ دلار به ازای هر اونس، رکوردی تاریخی ثبت کرد. به گزارش فایننشال تایمز، رشد شدید قیمت طلا عمدتاً ناشی از خرید گسترده بانکهای مرکزی و هجوم سرمایهگذاران به صندوقهای ETF طلا بوده است.
این رشد در شرایطی رخ داده که حتی سرعت خرید طلا توسط بانکهای مرکزی در برخی ماهها (مانند جولای ۲۰۲۵) اندکی کاهش یافته، اما تقاضای ساختاری همچنان بسیار قدرتمند باقی مانده است.
چرا بانکهای مرکزی به سمت طلا حرکت کردهاند؟
تحلیلگران اقتصادی معتقدند انگیزه اصلی بانکهای مرکزی برای افزایش ذخایر طلا، ترکیبی از عوامل زیر است:
- افزایش ریسکهای ژئوپلیتیک در جهان
- نگرانی از سیاسی شدن دلار آمریکا
- تحریمها و امکان توقیف داراییهای دلاری
- بیثباتی بازار اوراق قرضه
- افزایش بدهی دولتها و کسری بودجه
به گفته «اوگو یاتسلیاچ»، استاد اقتصاد، طلا یک دارایی سیاسیخنثی، غیرقابل توقیف و مقاوم در برابر تحریمها است؛ ویژگیای که هیچ ارز فیاتی از آن برخوردار نیست.
طلا؛ بیمهای در برابر ریسک سیستماتیک
در دنیایی که بدهی دولتها بهطور بیسابقهای افزایش یافته، اعتماد به داراییهای سنتی مانند اوراق قرضه کاهش یافته است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که سرمایه جهانی از «جستجوی بازده» به سمت «جستجوی بقا و ثبات» حرکت کرده است.
«وقتی سرمایه دیگر به دنبال بازدهی نیست، به دنبال ماندگاری میرود؛ و ماندگاری یعنی طلا.»
این تغییر نگرش باعث شده رابطه سنتی معکوس بین نرخ بهره و قیمت طلا نیز تضعیف شود؛ بهطوری که اکنون نرخهای بهره بالا و قیمت بالای طلا همزمان دیده میشوند.
نقش کشورهای نوظهور در رشد قیمت طلا
بانکهای مرکزی کشورهای در حال توسعه، بهویژه در آسیا، بزرگترین خریداران طلا در سالهای اخیر بودهاند. طبق گزارشها:
- در نیمه اول ۲۰۲۵، بیش از ۴۱۰ تن طلا توسط بانکهای مرکزی خریداری شده
- این میزان حدود ۲۴٪ بالاتر از میانگین ۵ ساله است
- چین، روسیه، لهستان و سایر کشورهای آسیایی نقش کلیدی داشتهاند
این کشورها طلا را نه بهعنوان یک ابزار سفتهبازی، بلکه بهعنوان ذخیره ارزش بلندمدت میبینند.
سیاستهای فدرال رزرو و آینده قیمت اونس طلا
یکی از محرکهای مهم رشد قیمت طلا، انتظار بازار برای کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا است. کاهش نرخ بهره واقعی، جذابیت طلا را نسبت به داراییهای بهرهدار افزایش میدهد.
همچنین نگرانیها درباره:
- بازگشت سیاست چاپ پول (QE)
- افزایش تورم ساختاری
- فشارهای سیاسی بر استقلال فدرال رزرو
همگی باعث شدهاند طلا به گزینهای منطقی برای پوشش ریسک تبدیل شود.
پیشبینی قیمت اونس جهانی طلا؛ آیا ۵۰۰۰ دلار در دسترس است؟
بانک سرمایهگذاری Goldman Sachs پیشبینی کرده است که در صورت تداوم شرایط فعلی، قیمت طلا میتواند به نزدیکی ۵۰۰۰ دلار برسد. برخی تحلیلگران حتی سطوح زیر ۴۳۰۰ دلار را با توجه به وضعیت بدهی جهانی «ارزان» توصیف میکنند.
پیش بینی قیمت طلا | تحلیل و آینده قیمت طلا در بازار جهانی و ایران
رشد قیمت طلا به عوامل زیر وابسته خواهد بود:
- سرعت کاهش نرخ بهره
- میزان چاپ پول
- شدت تنشهای ژئوپلیتیک
- ادامه خرید بانکهای مرکزی
جمعبندی
تحولات اخیر نشان میدهد که رشد قیمت اونس جهانی طلا یک موج کوتاهمدت نیست، بلکه نشانهای از تغییر ساختاری در جریان سرمایه جهانی است. در دنیایی با بدهی بالا، بیثباتی سیاسی و کاهش اعتماد به ارزهای فیات، طلا بار دیگر نقش تاریخی خود را بهعنوان پناهگاه نهایی سرمایه بازیابی کرده است.
تا زمانی که نااطمینانی بر اقتصاد جهانی سایه افکنده، طلا همچنان یکی از مهمترین گزینهها برای سرمایهگذاران و بانکهای مرکزی باقی خواهد ماند.




