آیا پایان عصر پادشاهی دلار امریکا نزدیک است ؟
دلایل دلارزدایی
کاهش سهم دلار از ذخایر رسمی: سهم دلار از ذخایر رسمی ارز رو به کاهش بوده و در سه ماهه چهارم سال 2022 به کمترین میزان در 20 سال گذشته یعنی 58 درصد رسیده است.
واکنش به تحریم های روسیه: مسدود شدن نیمی از ذخایر طلا و ارز روسیه در پی حمله این کشور به اوکراین در سال 2022، کشورهایی مانند عربستان سعودی، چین، هند و ترکیه را بر آن داشت تا در اتکای خود به دلار تجدید نظر کنند. این رویداد منجر به بازنگری در استراتژی های متنوع سازی و کاوش در ارزهای جایگزین شده است.
تنوع بخشیدن به دلار: کشورها به طور فزاینده ای به فکر تنوع بخشیدن به ذخایر خود از دلار برای کاهش آسیب پذیری خود در برابر تحریم های احتمالی ایالات متحده هستند. استفاده از ارزهای جایگزین مانند یوان چین و روبل روسیه برای معاملات، از جمله معاملات نفت و کالا، نشان دهنده دور شدن از دلار است.
نگرانیهای مربوط به دسترسی به بازار و تحریمها: تسلط دلار به ایالات متحده این امکان را داده است که از طریق تحریمها مانع دسترسی کشورهایی مانند روسیه، ونزوئلا و ایران به بازار شود. در نتیجه، کشورها خطرات ناشی از اتکای شدید به دلار را زیر سوال می برند و در حال بررسی جایگزین هایی برای جلوگیری از اختلالات احتمالی ناشی از تحریم ها هستند.
دلایل مخالف دلارزدایی
کاهش تدریجی سهم ذخایر: در حالی که سهم دلار از ذخایر خارجی بانکهای مرکزی به پایینترین حد در دو دهه گذشته رسیده است، این کاهش تدریجی بوده است. سطح فعلی مشابه سال 1995 است و نشان می دهد که وضعیت غالب دلار دست نخورده باقی مانده است.
ثبات و نقدینگی دلار: بانک های مرکزی به طور سنتی دلار را به دلیل ثبات و نقدینگی آن به عنوان ارز ذخیره نگه می دارند. نقش دلار در تجارت جهانی و موقعیت آن به عنوان یک دارایی امن در طول بحران های اقتصادی عواملی هستند که از تداوم تسلط آن حمایت می کنند.
میخ های دلار و تجارت کالا: بسیاری از ارزها، از جمله دلار هنگ کنگ و بالبوآ پاناما، برای حفظ ثبات و تسهیل تجارت به دلار متصل می شوند. تسلط دلار در تجارت کالا به ایالات متحده اهرمی در کنترل دسترسی به بازار برای کشورهای تولید کننده می دهد. این تأثیر ممکن است برخی از کشورها را از دور شدن کامل از دلار منصرف کند.
سهم یوان هنوز نسبتاً کم است: در حالی که سهم یوان چین از معاملات جهانی فارکس افزایش یافته است، در مقایسه با دلار نسبتاً کوچک باقی مانده است. دلار همچنان بر بازارهای مالی جهانی تسلط دارد و افزایش یوان به عنوان یک ارز بین المللی فرآیندی تدریجی است که ممکن است برای به چالش کشیدن موقعیت دلار زمان ببرد.
به طور خلاصه، در حالی که استدلالهایی برای حمایت از دلارزدایی وجود دارد، مانند کاهش سهم ذخایر رسمی و نگرانیها در مورد تحریمها، ثبات، نقدینگی و تسلط دلار در تجارت جهانی و بازارهای مالی همچنان دلایل قوی برای ادامه وضعیت آن به عنوان واحد پول غالب جهان دور شدن از دلار یک فرآیند تدریجی است و ممکن است در جابجایی موقعیت تثبیت شده دلار با چالش هایی مواجه شود.
استدلال علیه دلارزدایی بر شبکه گسترده شرکت کنندگان و نقش تثبیت شده دلار در سیستم های مالی جهانی تأکید دارد:
پیچیدگی شبکه: دستیابی به دلارزدایی نیازمند تلاشی هماهنگ میان صادرکنندگان، واردکنندگان، معاملهگران ارز، صادرکنندگان بدهی و وامدهندگان است تا به طور مستقل از دلار دور شوند. این سطح از هماهنگی چالش برانگیز است و بعید است که به طور همزمان اتفاق بیفتد.
تسلط در معاملات فارکس: بر اساس داده های BIS، دلار در حدود 90 درصد از معاملات جهانی فارکس دخیل است که نشان دهنده مقدار قابل توجهی از حدود 6.6 تریلیون دلار در سال 2022 است. این تسلط جایگاه ریشه دار دلار در بازارهای ارز جهانی را برجسته می کند.
بدهی های فراساحلی و تجارت جهانی: تقریباً نیمی از کل بدهی های فراساحلی به دلار و نیمی از تجارت جهانی به دلار است. این عوامل موقعیت دلار را به عنوان ارز ذخیره پیشرو و ارز ترجیحی برای معاملات بین المللی بیشتر تقویت می کند.
فقدان مکانیسم برای تغییر همزمان: کارکردها و کاربردهای مختلف دلار، از جمله صورتحساب تجاری، دارایی های ذخیره و بازارهای بدهی، به هم پیوسته و متقابلاً تقویت می شوند. تغییر رفتار بانکها، بنگاهها و دولتها بهطور همزمان یک کار پیچیده است و مکانیسم مشخصی برای دور شدن هماهنگ از دلار ندارد.
با این حال، ظهور ارزهای جایگزین و جهان چند قطبی هنوز امکان پذیر است:
تحقق تنوع محدود: کشورها به جای تکیه بر یک یا دو ارز غالب، نیاز به چشم انداز دارایی ذخیره متنوع تر را تشخیص می دهند. این درک ممکن است بانکهای مرکزی و فعالان بازار را به کشف داراییهای جایگزین، مانند بدهی شرکتها، داراییهای مشهود مانند املاک و مستغلات و سایر ارزها سوق دهد.
دنیای چندقطبی: در حالی که ممکن است یک جانشین واحد برای دلار وجود نداشته باشد، وجود جایگزین های متعدد می تواند به دنیای چند قطبی تر منجر شود. همانطور که ارزهای مختلف شهرت پیدا می کنند و فعالان بازار دارایی های خود را متنوع می کنند، سیستم مالی جهانی می تواند کمتر به یک واحد پول غالب وابسته شود.
مبنای وضعیت دلار
بازار خزانه داری ایالات متحده: موقعیت دلار توسط بازار 23 تریلیون دلاری خزانه داری ایالات متحده که به عنوان یک پناهگاه امن برای پول در نظر گرفته می شود، حمایت می شود. عمق، نقدینگی و امنیت درک شده این بازار به طور قابل توجهی به وضعیت دلار به عنوان ارز ذخیره پیشرو کمک می کند.
فقدان جایگزین های معتبر: دارایی های بین المللی گسترده خزانه داری ایالات متحده، هر بازار اوراق قرضه دیگری مانند بازار آلمان را به چالش می کشد تا به عنوان یک جایگزین معتبر عمل کند. اندازه و نقدینگی بازار خزانه داری ایالات متحده، آن را به گزینه ای جذاب برای سرمایه گذارانی تبدیل می کند که به دنبال یک پناهگاه امن هستند.
مشکلات با ارزهای جایگزین: در حالی که برخی از تولیدکنندگان کالا ممکن است با ارزهایی مانند یوان چین موافقت کنند، موانعی در مورد بازیافت پول نقد در اوراق قرضه دولتی چین به دلیل مشکلات افتتاح حساب و عدم اطمینان نظارتی وجود دارد. در مقابل، معامله با اوراق خزانه ایالات متحده نسبتاً ساده است، زیرا می توان آن را از طریق پلتفرم های مختلف از هر نقطه از جهان انجام داد.
به طور خلاصه، پیچیدگی شبکه مالی جهانی، تسلط دلار در معاملات فارکس، و قدرت اساسی بازار خزانه داری ایالات متحده، همگی به انعطاف پذیری وضعیت دلار به عنوان یک ارز ذخیره پیشرو کمک می کنند. در حالی که ارزهای جایگزین و تلاشهای متنوع در حال ظهور هستند، موقعیت تثبیت شده دلار و فقدان جایگزینهای معتبر، دلارزدایی ناگهانی و کامل را بعید میسازد. با این حال، سیستم مالی جهانی می تواند به سمت دنیای چندقطبی تر با طیف وسیع تری از دارایی ها و ارزهای ذخیره تکامل یابد.
برای دنبال کردن تمام اخبار روز به بخش اخبار فارکس مراجعه نمایید
مجموعه کامل آموزش فارکس از صفر تا صد (رایگان)
سری آموزش کامل فارکس از مبتدی تا پیشرفته و مباحث تکمیلی شامل بیش از 120 مبحث و ساعت ها ویدیوی آموزشی
مجموعه آموزش کامل فارکس